Κοινή επιστολή 61 οργανώσεων για επικείμενες εξώσεις τουλάχιστον 8.300 αναγνωρισμένων προσφύγων στην Ελλάδα

30/05/2020

Τελευταία ενημέρωση: 30/05/2020 07:55

Κοινή επιστολή προς:
Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη
Επίτροπο Ευρώπης για ζητήματα Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, κα Ylva Johansson
Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Υπεύθυνο για τον Ευρωπαϊκό Τρόπο Ζωής, κ. Μαργαρίτη Σχοινά

Οι παρακάτω υπογράφουσες οργανώσεις εκφράζουμε τη σοβαρή μας ανησυχία για τις επικείμενες εξώσεις τουλάχιστον 8.300 αναγνωρισμένων προσφύγων από τα προγράμματα φιλοξενίας και παροχής οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, που είναι προγραμματισμένες για το τέλος Μαΐου 2020. Ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς τους ανθρώπους, στην πλειονότητά τους οικογένειες με παιδιά, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να βρεθούν σε κατάσταση αστεγίας εν τω μέσω της πανδημίας.

Οι πρόσφυγες που έχουν λάβει διεθνή προστασία πιέζονται να εκκενώσουν τα διαμερίσματα που φιλοξενούν ευάλωτους στο πλαίσιο του προγράμματος Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση (ESTIA), τα ξενοδοχεία στο πλαίσιο του προγράμματος Προσωρινού Καταφυγίου και Προστασίας για τους πιο ευάλωτους Μετανάστες στην Ελλάδα (FILOXENIA), τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (Κ.Υ.Τ.) και τα προσφυγικά καμπ. Σχεδόν ταυτόχρονα, θα σταματήσει η παροχή οικονομικής βοήθειας, με τη μορφή κάρτας μετρητών, που έχει εφαρμοστεί και υποστηριχθεί από την Ε.Ε.. Αυτά τα επερχόμενα μέτρα θα επηρεάσουν την επιβίωση τουλάχιστον 4.800 ατόμων, που θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις δυνατότητες διαμονής του προγράμματος ESTIA, 3.500 ατόμων, που πρέπει να εγκαταλείψουν τα Κ.Υ.Τ. και τις εγκαταστάσεις φιλοξενίας, καθώς και 1.200 προσφύγων, που στεγάζονται αυτόνομα και λαμβάνουν υποστήριξη σε μετρητά.

Το Πρόγραμμα Ελληνικής Ένταξης για Δικαιούχους του Διεθνούς Προγράμματος Προστασίας (HELIOS) παρέχει μαθήματα ένταξης και συμβάλλει στο κόστος ενοικίασης -έως και δώδεκα μήνες κατ’ ανώτατο όριο- για όσους πρέπει να εγκαταλείψουν τη διαμονή τους. Στην πράξη, από τα 8.752 άτομα που έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα HELIOS, μόνο 1.590 άτομα λαμβάνουν επιδοτήσεις ενοικίασης. Το 82% των ατόμων που εγγράφηκαν στο HELIOS από το 2019 δεν λαμβάνουν ακόμη επιδοτήσεις ενοικίασης. Για να επωφεληθούν από το πρόγραμμα HELIOS, οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν υψηλό επίπεδο ανεξαρτησίας και αυτάρκειας. Οι δικαιούχοι πρέπει να είναι κάτοχοι ΑΦΜ, τραπεζικού λογαριασμού και σύμβασης ενοικίασης για να λάβουν υποστήριξη από το πρόγραμμα HELIOS. Καθώς το ελληνικό γραφειοκρατικό σύστημα είναι ούτως ή άλλως δαιδαλώδες και είναι σαφές ότι χρειάζεται διπλή προσπάθεια για να ανταπεξέλθουν οι μη ομιλούντες Ελληνικά, οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις στην εύρεση καταλύματος και την πληρωμή προκαταβολών, ώστε στη συνέχεια να εγγραφούν στο HELIOS. Εκτός από το πρόγραμμα HELIOS, το οποίο αφορά μόνο αναγνωρισμένους πρόσφυγες, εκτός από μερικές κατακερματισμένες πρωτοβουλίες Δήμων και Οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική κοινωνική υποστήριξη, ειδικά στο στάδιο της υποδοχής, το οποίο στην Ελλάδα μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια.

Η πανδημία COVID-19 επηρέασε όλες και όλους στην Ελλάδα, αλλά οι περιορισμοί στην κυκλοφορία και τα μέτρα για τη διακοπή της εξάπλωσής της έχουν επηρεάσει δυσανάλογα τον πληθυσμό που καλείται τώρα να εγκαταλείψει τις παροχές στέγασης. Ο εγκλεισμός σήμαινε επίσης ότι οι άνθρωποι δεν είχαν τη δυνατότητα να αναζητήσουν εναλλακτικές στέγασης, να βρουν εργασία ή να κανονίσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε να ενταχθούν στο πρόγραμμα HELIOS. Ακόμα και σήμερα που οι περιορισμοί αίρονται σιγά σιγά σε ολόκληρη την Ελλάδα, η ζωή απέχει πολύ από το να επιστρέψει σε φυσιολογικό πλαίσιο, ειδικά για όσους βρίσκονται στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά του Αιγαίου και στις εγκαταστάσεις φιλοξενίας στη Ριτσώνα, τη Μαλακάσα και το Κουτσόχερο, όπου οι περιορισμοί στην κυκλοφορία παρατείνονται έως τις 7 Ιουνίου 2020.

Τουλάχιστον 8.300 άτομα πρέπει να εγκαταλείψουν τη διαμονή τους έως τα τέλη Μαΐου και μόνο σε ένα μικρό ποσοστό παρέχεται ολοκληρωμένη υποστήριξη (συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων ενοικίασης) μέσω του προγράμματος HELIOS. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι χάνουν σχεδόν ταυτόχρονα και τη βοήθεια σε μετρητά από το πρόγραμμα βοήθειας με κάρτες μετρητών. Αν και τα προγράμματα ESTIA και HELIOS χρηματοδοτούνται από την Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. (DG Home) και υλοποιούνται από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας, δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους, ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση των αρμοδιοτήτων. Ως αποτέλεσμα, ένας σημαντικός αριθμός ευάλωτων ατόμων θα μείνει χωρίς καμία υποστήριξη ή προοπτική ένταξης και θα πρέπει να αντιμετωπίσουν σοβαρά αυξημένο κίνδυνο να μείνουν άστεγοι. Τα γραφειοκρατικά εμπόδια αφήνουν πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους χωρίς ΑΦΜ ή/και τραπεζικό λογαριασμό, δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για να βρουν δουλειά ή να νοικιάσουν ένα διαμέρισμα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), μόνο το 7% των αναγνωρισμένων προσφύγων στο πρόγραμμα ESTIA έχει τραπεζικό λογαριασμό και το 75% έχει ΑΦΜ. Σα να μην έφταναν όλα αυτά η πανδημία COVID-19 κατέστησε αδύνατο για τους ανθρώπους να βρουν εργασία, εναλλακτικές στέγασης ή να τακτοποιήσουν τα έγγραφα που χρειάζονται για την ένταξή τους στο πρόγραμμα HELIOS.

Επομένως, σας ζητάμε επειγόντως:

Να παραταθεί μετά τα τέλη Μαΐου η προθεσμία εξόδου από τα προγράμματα ESTIA, FILOXENIA, τα Κ.Υ.Τ. και τα προσφυγικά καμπ, έτσι ώστε οι άνθρωποι να έχουν επαρκή χρόνο για να βρουν εναλλακτικά καταλύματα, να αναζητήσουν εργασία και να εγγραφούν πλήρως στο πρόγραμμα ένταξης HELIOS μετά και από τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί από τις 13 Μαρτίου 2020. Κανείς δεν πρέπει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της έλλειψης στέγης εν τω μέσω μιας συνεχιζόμενης παγκόσμιας πανδημίας.
Να παραταθεί η μηνιαία οικονομική στήριξη, στο πλαίσιο της Ε.Ε. που εφαρμόζεται (και υποστηρίζεται) από το πρόγραμμα βοήθειας με κάρτες μετρητών, για όσους χρειάζεται να εγκαταλείψουν την παροχή στέγης και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο αστεγίας.
Να συμπεριληφθούν επιπροσθέτως και οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με σοβαρά ιατρικά προβλήματα και οι μονογονεϊκές οικογένειες, στην παράταση της εξόδου από την παροχή στέγασης, μαζί με εκείνους που έχουν ήδη θεωρηθεί εξαιρετικά ευάλωτοι, όπως οι γυναίκες κατά την τελευταία περίοδο της εγκυμοσύνης τους και οι γυναίκες με εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου.
Να δημιουργηθεί γέφυρα ανάμεσα στο πρόγραμμα ESTIA -και σε άλλα καταλύματα υποδοχής- με το πρόγραμμα HELIOS και να περιλαμβάνονται επίσης άτομα που διαμένουν αυτόνομα. Επί του παρόντος, οι άνθρωποι που διαμένουν αυτόνομα δεν μπορούν να εγγραφούν στο πρόγραμμα HELIOS, παρόλο που εξακολουθούν να χρειάζονται υποστήριξη ένταξης και οικονομική βοήθεια μετά τον χαρακτηρισμό τους ως άτομα που δικαιούνται διεθνή προστασία.
Να αρθούν οι γραφειοκρατικοί φραγμοί, ώστε όλοι οι αιτούντες άσυλο να έχουν πρόσβαση σε όλα τα νομικά έγγραφα που δικαιούνται, όπως αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, αριθμό φορολογικού μητρώου και τραπεζικό λογαριασμό. Με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι θα μπορούν να αναζητήσουν εργασία και στέγαση για να είναι εγγυημένο το δικαίωμά τους σε στέγη.
Να υπάρξει επεξεργασία συνεκτικής και μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την ένταξη και τη στέγαση, καθώς η πρόσφατη νομοθεσία απαιτεί από τους πρόσφατα αναγνωρισμένους πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τη διαμονή τους εντός 30 ημερών αντί για έξι μήνες, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο προετοιμασίας των ανθρώπων προς τη μετάβαση στην αυτονομία.

Παραμένουμε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση.
Υπογράφουν:

A Drop in the Ocean
Action for Education
ANTIGONE – Information and Documentation Centre on Racism, Ecology, Peace and Non Violence
ARSIS – Association for the Social Support of Youth
Bridge2
CHEERing: Center for Health Equity, Education and Research International Group
CRIBS International
Danish Refugee Council (DRC)
DIOTIMA Centre
ECHO100PLUS
Ecological Movement of Thessaloniki
Equal Rights Beyond Borders
Fair Planet
FENIX Humanitarian Legal Aid
foodKIND
Free Movement Skateboarding UK
Glocal Roots
Greek Helsinki Monitor
Greek Housing Network
Hellenic League for Human Rights
Help Refugees / Choose Love
HIAS Greece – HIAS Ελλάδος
Higher Incubator Giving Growth and Sustainability-HIGGS
Humanity Now / Direct Refugee Relief USA
HumanRights360
Humans for Humans
I AM YOU
Intereuropean Human Aid Association
International Rescue Committee (IRC)
INTERSOS Hellas
INTERSOS Organizzazione Umanitaria
InterVolve
Jesuit Refugee Service Greece (JRS Greece)
Legal Centre Lesvos
Lighthouse Relief (LHR)
Melissa: Network of Migrant Women in Greece
MIGREUROP
Migreurop
Mobile Info Team
Network for Children’s Rights – Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Northern Lights Aid
Omnes
One Happy Family
Pampiraiki Support Initiative for Refugees & Migrants
Project Armonia
Project Elea
ReFOCUS Media Labs
Refugee Legal Support (RLS)
Refugee Trauma Initiative
Refugee Youth Service
Samos Volunteers
Shower Power Foundation
SolidarityNow
Still I Rise
Symbiosis-School of political studies in Greece, Council of Europe Network of Schools
Terre des hommes Hellas
The Lava Project
Velos Youth
Verein FAIR.
Wave – Thessaloniki
Yoga and Sport For Refugees

Εβδομαδιαία ενημέρωση προγράμματος ESTIA 25/05/2020

Joint letter of 61 organizations on upcoming housing exits of, at least, 8.300 recognized refugees in Greece

Joint letter to:
The Minister of Migration and Asylum, Notis Mitarachis
The European Commissioner for Migration and Home Affairs, Ylva Johansson
The European Vice-President for Promoting our European Way of Life, Margaritis Schinas

The undersigned organizations express their grave concern about the upcoming exits of at least 8.300 recognized refugees from accommodation and cash assistance schemes in Greece by the end of May 2020. A considerable number of these people, of which a large proportion are families with children, are facing an increased risk of homelessness amidst a global pandemic.

Refugees who have received international protection are being forced to leave apartments for vulnerable people in the Emergency Support to Integration & Accommodation program (ESTIA), hotels under the Temporary Shelter and Protection program (FILOXENIA), Reception and Identification Centres (RICs) and refugee camps. Almost simultaneously, financial assistance in the form of EU implemented and supported cash cards will stop. These upcoming measures will affect the livelihood of at least 4.800 people who need to leave ESTIA accommodation, 3.500 people who need to leave RICs and hosting facilities, as well as 1.200 refugees who are self-accommodated and receive cash assistance.

The Hellenic Integration Support for Beneficiaries of International Protection program (HELIOS) provides integration courses and contribute towards rental costs up to a maximum of twelve months for those that have to leave accommodation. In practice, out of 8.752 people enrolled in the HELIOS program, only 1.590 people receive rental subsidies. 82 percent of people who enrolled in HELIOS since 2019 do not yet receive rental subsidies. To benefit from the HELIOS program beneficiaries need to have a high level of independence and self-sufficiency. Beneficiaries need to provide a tax number, a bank account and procure a rental agreement to receive HELIOS support. As the Greek bureaucratic system is difficult to navigate, doubly so for non-Greek speakers, people face enormous challenges in finding accommodation, paying deposits, and enrolling in HELIOS. Other than the HELIOS program which is only available to recognized refugees, apart from a few fragmented municipal and NGO initiatives there is no alternative social support, especially at the reception stage, which in Greece can last up to three years.

The COVID-19 pandemic has affected everyone in Greece but restrictions on movement and measures to halt the spread of COVID-19 have disproportionately affected the population that now needs to leave accommodation. Lockdown has also meant that people have had no possibility to search for alternative housing, find employment or arrange the necessary requirements to enter the HELIOS program. Even now that restrictions are slowly being lifted throughout the whole of Greece, life is far from returning to normal, especially for those in Reception and Identification Centres on the Aegean islands and the hosting facilities Ritsona, Malakasa and Koutsohero where restrictions on movement are extended until 7 June 2020.

At least 8.300 people need to leave their accommodation by the end of May and only a small percentage are provided with integration support (including rental subsidies) through the HELIOS program. The situation is exacerbated by the fact that people are almost simultaneously losing cash assistance from the cash card assistance program. Although both ESTIA and HELIOS programs are funded by DG HOME and implemented by the Greek Ministry of Migration and Asylum, there is no linkage between them to ease the transition from one to the other. As a result, a considerable number of vulnerable people will be left without any support or prospect of integration and will have to face a severely increased risk of becoming homeless. Bureaucratic obstacles have meant that many of these people do not have a tax number or a bank account, both necessary to get a job or rent an apartment. Indeed, according to UNHCR, only 7 percent of recognized refugees in the ESTIA program have a bank account and 75 percent have a tax number. To make matters worse, the COVID-19 pandemic has made it impossible for people to find employment, alternative housing or arrange documentation for the HELIOS integration program.

Therefore, we urgently request you to ensure that:

The deadline of exits from ESTIA, FILOXENIA, RICs and refugee camps are extended beyond the end of May so that people have adequate time to find alternative accommodation, search for employment and fully enroll in the HELIOS integration program after being under restrictive measures since 13 March 2020. No one should face the risk of homelessness amid an ongoing global pandemic.
The monthly financial support under the EU implemented (and supported) cash card assistance program is extended for those who need to exit accommodation and face the risk of homelessness.
Elderly people, people with serious medical problems and single parents, are included in the extension of exits from accommodation in addition to those already deemed extremely vulnerable such as women in the last terms of their pregnancy and women with high-risk pregnancies.
A bridge is created between ESTIA and other reception accommodation to the HELIOS program which also includes self-accommodated people. Currently self-accommodated people cannot enroll in the HELIOS program but still need integration support and financial assistance after receiving international protective status.
Bureaucratic barriers are removed so that asylum seekers have access to all the legal documents they are entitled to, such as a social security number, a tax number, and a bank account, so that people are able to seek employment and accommodation, to guarantee the right to housing.
A coherent and long term strategy on integration and housing is created as recent legislation requires newly recognized refugees to leave accommodation within 30 days instead of six months, significantly reducing the time for people to prepare themselves.

We remain at your disposal for more information.
Signed by,

Εβδομαδιαία ενημέρωση προγράμματος ESTIA 25/05/2020 (131,47 KB)